İşletme ve örgüt yönetimi kitaplarını elinize aldığınızda çalışanın örgüt içindeki konforunu ve yöneticilerin çalışan üzerindeki etkilerini okursunuz. O kitapların bir çoğu çalışanın nasıl küstüğüne odaklanmaz, genelde çalışan motivasyonunu arttırma ve elde tutma çalışmalarından bahseder.
Bence, ilk olarak çalışan nasıl küstürülür ona bakmak lazım. Eğer çalışanın nasıl küstürüldüğünü bilirsek, elde tutma çalışmalarına daha etkin katılabiliriz.
1- Söz verin ama yerine getirmeyin
Performans sisteminizi öyle bir ayarladınız ki tam da milleti birbirine kırdırmalık, bir de hedef koymuşsunuz ki dağları tepeleri aşıp oraya gelen iyi derecede ödül alacak. Çalışanın küsmesini istiyorsanız hedefte vaadedilen ödülü vermezsiniz veya bir kısmını kırparsınız. Böylece çalışan uzunca bir zaman işinize yaramaz. Kaş yapayım derken gözlerini çıkarırsınız.
2 – Mevcut Hak Edişlerini Ellerinden Alın
Uzun zamandır elde ettiği hak edişleri ona çaktırmadan elinden almak ta güzel bir taktik. Mesela önce 6 Aylık primi aylık yatıracağız dersiniz. Her ay yatacağına inanır ama her ay yatan toplam prim 6 aylık tutardan az olursa hedefinize ulaşırsınız. Sonra setkartlara ödeme yapmayı kesip setkartla yapılacak alışverişlerin bir kısmını ücretsiz sunacağınızı söylersiniz, onu da tam sunmazsınız ve tamam. Çalışan bitmiştir.
3 – Gelecek vaadedin ama o gelecek hiç gelmesin
Bu şirkette kariyer kapıları açık, hatta yurt dışı kariyer yapma imkanın bile var gibi ifadeler daha işe başlamadan başvuru sırasında şirket tanıtım yazılarında bile vardır. Bu tür şirketlerin bir çoğu yalan söyler çünkü başlanan pozisyonda en az 5 yıl çalışılması beklenir . Vaat ettiğiniz kariyer basamaklarını terfileri engelleyerek, araya adam sokarak, torpil ve kayırma ile güzel bir şekilde ortadan kaldırabilirsiniz. Çalışan durumun farkında olsa bile konfor alanının bozulmasından ve işsiz kalma korkusundan sesini çıkarmayacaktır. Küser ama küskün de olsa çalışmaya devam eder. Taki başka bir iş veren kendisini daha az aldatma vaadinde bulunana kadar bu durum böyle gider.
4 – İletişim becerileri konusunda eğitimler verip toplantılarda fırçalayın
Kurumsal şirketlerin iki yüzlülüklerinden biri de budur. Etkili iletişim teknikleri adında eğitimler düzenlenir ve diğer firmalara biz etkili iletişim konusunda faaliyette bulunduk mesajı verilir. Şiddetsiz iletişim teknikleri, telefonda etkin iletişim teknikleri, etkili yazılı iletişim teknikleri vs vs. uzar gider böyle ama ilk toplantıda, yapılan ilk hatada, yanlış gönderilmiş ilk mailde sanki daha önce hiç iletişim becerisi eğitimi verilmemiş / alınmamış gibi davranılmaya devam eder. Yanlış giden bir şeyler mi var ? Çek toplantı odasına, hatta yanına bir yönetici daha al ve bas fırçayı bak nasıl güzel küstüreceksin çalışanı. Odadan çıkarken peki efendim cümlesinin iç sesinde nasıl saydıracak sana.
5 – Hata yapmadan öğrenemezsin mesajı verip hata beklemeyin
Büyük şirketler daha büyük şirketleri üstü kapalı taklit etmeye bayılır. Gelişim akademisi eğitmenleri hata yapmanın öğrenmenin ilk adımı olduğunu söyler ama eğitim bitip masanıza geçtiğinizde, yaptığınız ilk hata bağlı yöneticiniz tarafından hoş karşılanmaz. Çalışanı küstürmek mi istiyorsunuz ? Ona böyle olmaz ama… İnsanlardan sürekli cevaplar alamayabilirsin… Neyse olan oldu bir daha olmasın…gibi cümleler kurun eziklensin o kadar eğitim aldığı halde hata yapmasının ne kadar aptalca olduğunu düşünüp işe, hayata küssün.
6 – Sürekli rakiplerden bahsedin
Çalışana kendisine rakip olan çalışanların başarılarından bahsedin ki kendisini aptal yerine koysun, o yapıyor da ben neden yapamıyorum diye yeyip bitirsin kendini. Bir şeyler yapmaya çalışırken düşüğü duygusal boşlukla daha büyük hatalar yapsın, o esnada sıkıştırın onu iyice bocalasın ve daha da büyük hatalar yapsın. Çalışan küstürmek için bundan daha iyi bir yöntem var elbette ama bu da iyi bir taktik.
7 – Zamanının azaldığından bahsedin
Kendisi için zamanın azaldığından ve olumsuz sonuçların kapıda olduğundan bahsedin. Bunları aşikar söylemenize gerek yok, üstü kapalı bir şekilde söyleyebilir, laf arasında ima edebilirsiniz. Emin olabilirsiniz suratınıza boş gözlerle bakar ama sizi sizden daha iyi anlar ve küsmesi için uygun ortamı sağlamış olursunuz.
8 – Bulunduğu konumun kapalı kutu olduğunu hissettirin
Kendisini mail trafiği yaşadığı kontaklar dışında gerçek dünyada kimsenin tanıyamadığını, çevre oluşturma konusundaki tek faaliyetin outlook olduğunu söyleyin. O bilgisayarın başında, o makinenin başında banttan gelen işin kendisi için yalnızlık giderici tek etmen olduğuna onu inandırın. Mesaisi bitip kartı okuttuğunda gerçek dünya ona denizden çıkmış balık hissi uyandırsın. Bu davranış bırakın iş yerini özel hayata bile küsmesine sebep olacaktır hiç şüpheniz olmasın.
9 – Kazandığı paranın hakkını veremediğini ima edin
Bir çok şirkette yöneticiler sanki maaşı babalarının hesabından yatırıyormuş gibi çalışanın aldığı paraya takar. Yaptığı işin aldığı parayı hak etmediğini söylemek çalışana sen aptal, tembel birisin, bana kalsa maaşını kırparım ama elden gelen bir şey yok demenin kısa yoludur. Bu ifade çalışanda zaten maaşıma dokunamaz ben neden yırtınıyorum ki düşüncesini yaratacaktır. Çalışan küstürmek içim mükemmel taktiklerden biridir.
10 – Bulunduğu konum sayesinde çok şanslı olduğunu söyleyin
Çalışana, çok şanslısın hiç ağlaşma, burada bulunmak büyük şans gibi ifadeler kullanmak iş yerini yüceltip çalışana aslında bir halta yaramazsın da şansın yaver gitmiş buradasın kıymetini bil demektir. Bu ifade çalışanın kafasında yeni hedefler aramak için yeterli olacaktır. Küskün, kızgın ve duygusal anlamda dağılmış çalışan kendi çabalarıyla elde edilen bir başarıya hasretse ilk fırsatta sizden boşanacaktır.
Ha bir de son vuruş var. Yukarıdaki maddelerin hepsini veya bir kısmını yaparak çalışanı küstürmeyi başardınız ve artık dayanamayıp istifayı verdi. Çıkış işlemlerinde soğuk atıp kapıdan tek başına çıkmasını sağlayın. Bir daha bırakın o işletmeye gelmeyi önünden bile geçmek istemeyecektir.